Present Perfect Tenses — Exercise 3

Complete with the present perfect simple or the present perfect progressive. 1. It has been raining all day. (rain) 2. How long have you been waiting for me? (you wait) 3. I have known my girlfriend for two months. (know) 4. I have done my homework. Now I can go out. (do) 5. I have been doing my homework for three hours. (do) 6. What has she been doing all afternoon (she do)? She has been reading that book you lent her, but she has not finished it yet. (read / not finish) 7. Amanda is a famous film star. She has made about ten films. (make) 8. What countries have you already visited ? (you already visit) 9. Mike has had a cold since last Thursday. (have) 10. I’m tired. I have been working very hard today. (work) 11. Susan has tried to reach you by phone several times. (try) 12.He has never danced with Kate. (never dance) 13. Someone has eaten my chocolate. (eat) 14. How long has she been working as a lawyer? (she work) 15. We have been living here for eight years. (live)

Present Perfect Tenses — Exercise 4

Complete with the present perfect simple or the present perfect progressive. 1. We have been playing basketball for the last few hours. (play) 2. She has never lived in Berlin. (never live) 3. There have been a lot of earthquakes in California. (be) 4. It has been raining hard since yesterday evening. (rain) 5. They have already planned a birthday party for her. (already plan) 6. The department store is still closed. It has not opened yet. (not open) 7. They have been living in Boston since they arrived in the USA ten years ago. (live) 8. Have you been working on anything interesting lately? (you work) 9. His company has made a lot of money in the last years. (make) 10. I left her a message but she has not called me back yet. (not call) 11. My wife is exhausted because she has been working too hard all day. (work) 12. How many times Have you taken this exam? (you take) 13. The actress has deserved this award for a long time. (deserve) 14. Amanda has been learning Italian for more than three years. (learn) 15. How long has she studied French? (she study)

Present Perfect Tenses — Exercise 5

Fill in the present perfect simple or the present perfect progressive. 3. They have been repairing the car since three o’ clock and they have not finished yet. (repair / not finish) 4. He has already arrived at the airport. (already arrive) 5. How long has he been waiting for Linda? (he wait) 6. Have you bought all the presents yet? (you buy) 7. He has just passed the driving test. (just pass) 8. They have been playing cards all day. (play) 9. She has never met him before. (never meet) 10. She has not seen her since Friday. (not see) 11. We have been learning English since 5 years. (learn) 12. They have been looking for him all day but they have not found him yet. (look / not find) 14. Fred and Jim have been learning for their exam all day. (learn) 15. The girls have been swimming in the pool for two hours. (swim)

Exercise on Present Perfect Simple

Put the verbs into the correct form (present perfect simple).

1. I have not worked today.
2. We have bought a new lamp.
3. We have not planned our holiday yet.
4. Where have you been ?
5. He has written five letters.
6. She has not seen him for a long time.
7. Have you been at school?
8. School has not started yet.
9. Has he spoken to his boss?
10. No, he has not had the time yet.

1. Drinking red wine in small doses is better for you than not drinking at all!

It might come as a surprise, but several human trial studies have shown moderate red wine consumption to be better for you than not drinking at all. Why? The antioxidants found in red wine lower incidences of cardiovascular disease, mortality, and type-2 diabetes. Of course, if you drink more than you’re supposed to, the benefits are replaced by increased health risks. So, do yourself a favor.

2. Red wine’s health benefits come from tannin.

Pretty much everything in wine that’s not alcohol or water is a type of polyphenol. Polyphenols include tannin, color pigment, wine aromas, resveratrol, and about 5,000 other plant compounds. Of these polyphenols, the most abundant in wine for health reasons are Procyanidins, which are a type of condensed tannin also found in green tea and dark chocolate. This compound is specifically associated with inhibiting cholesterol plaque in blood vessels, which is highly beneficial to heart health and longevity.

3. Some red wines are better for you than others.

Not all red wines are made the same. Some wines have significantly higher levels of “good for you stuff” than others (condensed tannins–see above). For example, Caberbet Sauvignon has more condensed tannins than Pinot Noir, but both wines have much less than Tannat, Petite Sirah, or Sagrantino. While it’s rather difficult to determine which wines are best (exactly), here are some clues:

1. Dry red wines are better than sweet wines.
2. Red wines with lower alcohol (preferably below 13% ABV) are better than high alcohol wines.
3. Red wines with higher tannin (those that are more astringent) are better than low tannin wines.

4. Young red wines are better for you than old red wines.

We’ve been told for years that old wines are the best wines. It’s true that some wines taste better when well-aged, but when it comes to the health aspects of wine, old wine isn’t as good! Young red wines contain greater tannin levels than any other type of wine.

5. The color in red wine comes from the grape skins.

The color in wine comes from a plant pigment called anthocyanin, which is found in the skins of red grapes.

6. As red wines age, they become lighter in color.

The color becomes less intense as wine agesVery old wines are pale and translucent in color.

7. Nearly all red wines are made from one species of grape.

All of the most common red wines, including Cabernet Sauvignon, Syrah, Merlot, and Pinot Noir are of just one species of grape: Vitis vinifera. There are certainly other species used for wine (there are some 65-70 vitis species), but they are very rarely used for wine. Vitis vinifera is commonly considered the wine grape species. And, get this, Vitis vinifera didn’t originate in France. It came from Eastern Europe!

8. Red grapes are older than white wine grapes.

The yellow and green-colored grapes that produce white wines are thought to have originally come from a DNA mutation of red grapevines. This is a pretty convincing hypothesis, since Pinot Noir and Pinot Blanc share the same DNA.

9. Red wines commonly contain less sulfites than white wines.

In general, sulfite levels in red wines are lower than white wines. This is because red wines tend to be more chemically stable than white wines and do not degrade as quickly.

10. Red wine grapes can be made into white wine.

Because the color comes from grape skins (and not the juice), it’s possible to make a white wine out of red grapes. The wine is made like white wine without contact with the grape skins. This happens more than you might imagine. For example, a Blanc de Noirs Champagne is a white sparkling wine made with Pinot Noir and Pinot Meunier (red) grapes.

Ի՞նչ կլինի մարդու հետ, եթե չլիներ միջանկյալ ուղեղը 

Սա գտնվում է ﬔծ կիսագնդերի տակ, որի հիﬓական բաժիններից են տեսաթումբը և ենթատեսաթումբը: Տեսաթմբում են տեղադրված բոլոր զգայարանների ենթակեղևային կենտրոնները, որտեղից գրգիռները փոխանցվում են մեծ կիսագնդերի տարբեր բաժիններ։ Ենթատեսաթմբում են տեղադրված վեգետատիվ նյարդային համակարգի բարձրագույն կենտրոնները, այն վերահսկում է օրգանիզմի ներքին միջավայրի բաղադրույթունը։ Այստեղ են գտնվում նաև քնի, քաղցի և ծարավի զգացողությունը, ջերմակարգավորման կենտրոնները։ Հետևաբար մենք չէինք զգա քաղց, ծարավ, քնի հակում։ Նաև չէինք ունենա զգայարանները, քանի որ տեսաթմբում են տեղակայված բոլոր զգայարանների ենթակեղևային կենտրոնները։

1. Ի՞նչ ազդեցություն ունի օրգանիզմի վրա մարդու հոգեվիճակը, ինչու՞ կենսուրախ մարդիկ ավելի հազվադեպ են հիվանդանում

Երբ կենսուրախ մարդը մտածում է լավ, ուրախ բաների մասին, նրա կյանքն ավելի ուրախ է անցնում և արդեն իր օրգանիզմը, մարմինը առողջ և ճկուն է։ Բայց երբ մարդիկ տխուր են, մտածում են միայն դժվարությունների և վատ բաների մասին, դառնում են ավելի տխուր, հոգնած և ընկճված։ Այս ամենից պաարզ է դառնում, որ այդ ամեն ինչը միայն ներշնչանքի արդյունքն է։

2. Առողջ սիրտ, որն է վրեջինիս նախադրյալները՝ կարող եք վերցնել հարցազրույց բարեկամ բժիշկներից։

Երիտասարդ տարիքում աղի քիչ օգտագործումը նպաստում է հետագայում սիրտ-անոթային հիվանդությունների և հիպերտոնիայի առաջացման հավանականության նվազմանը: Առողջ սիրտ ունենալու համար հարկավոր է մեծ ուշադրություն դարձնել առաջին հերթին սննդին: Սննդակարգում պետք է մեծ տեղ զբաղեցնեն վիտամիններով, հանքանյութերով, մանրաթելերով հարուստ սննդատեսակները: Չի կարելի օգտագործել ճարպեր, շաքար և նատրիում: Դրանք խոլեստերին են առաջացման հիմնական պատճառներից են:

3. Մեր լաբորատորիան համալրվել է նոր սարքավորումներով, ուստի առաջարկում եմ կատարել հետևյալ հետազոտական աշխատանքները

• Ի՞նչ է մանրադիտակը, ո՞վ է այն կիրառել առաջին անգամ, ի՞նչ հետազոտոյթյուններ են կատարվել մանրադիտակի շնորհիվ

Մանրադիտակը անզեն աչքով անտեսանելի մանր առարկաների և դրանց առանձին մասերի խոշորացված պատկերն ստանալու օպտիկական սարք է։ Սովորական պայմաններում առողջ աչքը, որը բնական օպտիկական համակարգ է, լավագույն տեսողության հեռավորության վրա  երկու փոքր առարկաներ կամ առարկայի առանձին՝ մոտ դասավորված մասեր կարող է տարբերել, երբ դրանց հեռավորությունը 0,08 մմ-ից փոքր չէ։ Մանրադիտակով կատարվում են քիմիական, կենսաբանական և այլ տիպի հետազոտություններ։ Երկու ոսպնյակից կազմված համակարգի խոշորացնող հատկությունը դեռես 16-րդ դարում հայտնի է եղել հոլանդացի և իտալացի ակնոցագործ վարպետներին։ Մանրադիտակի լայն կիրառությունն ու կատարելագործումն սկսվել է 17-րդ դարի սկզբին։ Գիտական նպատակներով մանրադիտակի օգտագործման մեծ հաջողությունները կապված են Ռոբերտ Հուկի, հատկապես, Ա. Լևենհուկի անունների հետ։  Մանրադիտակը կազմված է 3 հիմնական մասերից, առարկան արտապատկերող օպտիկական համակարգից, առարկան լուսավորող օպտիկական մասից և մեխանիկական մասից, որն ապահովում է առարկայի և օպտիկական համակարգի ճշգրիտ տեղաշարժը միմյանց նկատմամբ։  Հետազոտման մեթոդից ու կիրառության ոլորտից կախված՝ գոյություն ունեն մանրադիտակի բազմաթիվ տեսակներ՝ չափիչ , կենսաբանական, բևեռացված լույսի, լյումինեսցենաային, բարձրջերմասաիճանային և այլն։ Գերփոքր չափերի օբյեկտներ ուսումնասիրելիս օգտագործում են էլեկտրոնային մանրադիտակներ։

• Որ՞ոնք են մանրադիտակով աշխատելու և խնամելու կանոնները

1. Մանրադիտակը հանվում է գործից և տեղափոխվում աշխատատեղ, այն պահում է եռոտանի բռնակով մի ձեռքով և մյուսի հետ օժանդակ է եռոտանի ոտքին: Մանրադիտակը չի կարող թեքվել դեպի այն կողմը, քանի որ հոնքերը կարող են դուրս գալ խողովակից:

2. Մանրադիտակը սեղանի վրա դրվում է սեղանի եզրից 3-5 սմ հեռավորության վրա, բռնակով դեպի ձեր կողմը:

3. Սահմանեք մանրադիտակի դաշտի ճիշտ լուսավորությունը: Դա անելու համար, նայելով մանրադիտակի ականջին, հայելին ուղղորդում է լույսի ճառագայթը աշխատասեղանի լուսավորիչից (որը լույսի աղբյուր է) դեպի ոսպնյակը: Լուսավորության պարամետրերը կատարվում են 8 x ոսպնյակներով: Պատշաճ տեղադրմամբ, մանրադիտակի տեսադաշտը նման կլինի մի շրջանակի, լավ և հավասարաչափ լուսավորված:

4. Պատրաստումը տեղադրվում է բեմում և ամրագրված է իր տերմինալներով:

5. Սկզբում դեղը հետազոտվում է 8 x ոսպնյակի միջոցով, այնուհետև անցնում մեծ աճերի:

• Ինչպե՞ս է աշխատում ջրի թորման սարքը, ինչո՞վ է թորած ջուրը տարբերվում սովորականից, որտե՞ղ է այն կիրառվում 

Թորած ջուրը թորման եղանակով հանքային աղերից, օրգանական ու անօրգանական նյութերից և այլ խառնուրդներից մաքրված ջուրն է։ Թափանցիկ է, անգույն և չեզոք։ Մաքրման աստիճանը կախված է կիրառման նպատակներից։ Պահում են անագե փակ անոթներում կամ քիմիապես կայուն շշերում։ Թորած ջուրը պիտանի չէ խմելու համար։ Երկարատև օգտագործումը առաջացնում է ստամոքս-աղիքային համակարգի գործունեության խանգարում։

• Ի՞նչ է պետրիի թասը, որտե՞ղ է այն կիրառվում

Պետրիի թասը մակերեսային թափանցիկ յուղազերծված տարա է, որը կենսաբաններն օգտագործում են մշակույթի բջիջները, ինչպիսիք են մանրէները, սնկերը կամ փոքր մամուռները: Մշակույթի թասը ամենատարածված տեսակն է: Կոնտեյները անվանվել է գերմանացի մանրէաբան Ջուլիուս Ռիչարդ Պետրիի անունով: Առաջին հակաբիոտիկ պարունակող Փենիցիլինը հայտնաբերվել է 1929 թ. դրա շուրջ գտնվող մանրէները:

1. Hi Ann, speak of the devil, I was just telling my mom that you are great writer.

2. I’m going outside once in blue moon.

3. I will do that when pigs fly.

4. They really cut corners when they send me this.

5. Don’t judge the book by his cover maybe he’s a good guy.

6. Before the performance they wish me break a leg.

7. I had no choice so I decided to let the cat out of the bag.

8. We talk about everything except the elephant in the room.

9. Betty has work for hour on those irregular Spanish verbs, but no pain no gain

10. Are you feeling under weather today?

Դելֆինների ուղեղը քաշով մոտ է մարդու ուղեղին: Չափն այս դեպքում նշանակություն չունի: Շվեյցարացի գիտնականները, որոնք հետազոտել են կենդանիների ունակությունները, հայտնաբերել են, որ մտավոր կարողությունների մակարդակով դելֆինները երկրորդ տեղն են զբաղեցնում մարդուց հետո: Երրորդ տեղում փղերն են, իսկ կապիկները միայն չորրորդ տեղում են հայտնվել: Չզիջելով քաշով հասուն մարդու ուղեղին`դելֆինի ուղեղը ծալքերի ավելի բարդ կառուցվածք ունի:

Զարմանալի է նաև դելֆինի ուղեղի մեկ այլ հատկություն ևս` նա երբեք չի քնում: Ուղեղի աջ և ձախ կիսագնդերը հերթով են հանգստանում: Չէ, որ դելֆինը միշտ պետք է զգոն լինի` խուսափի գիշատիչներից և պարբերաբար դուրս գա ջրի երես շնչելու համար:

Դելֆիններն իրապես զարմանալի հատկություններով են օժտված: Հայտնի ամերիկացի նյարդաֆիզիոլոգ Ջոն Լիլլը, որն առաջիններից էր, ով սկսեց ուսումնասիրել ուղեղի ֆիզիոլոգիան Փենսիլվանիայի համալսարանում, դելֆիններին անվանել է «զուգահեռ քաղաքակրթություն»:

• Ո՞րն է տեսողության նշանակությունը:
• Որո՞նք են աչքի օժանդակ հարմարանքները:
• Ինչպե՞ս է փոխվում բբի մեծությունը` կախված լուսավորությունից:
• Որտե՞ղ են տեղավորված տեսողական ընկալիչները:
• Ո՞րն է սրվակիկների եւ ցուպիկների դերը:
• Ի՞նչ է կարճատեսությունը, եւ ինչպե՞ս կարելի է կանխել այն:
• Ի՞նչ է հեռատեսությունը, ինչպիսի՞ ակնոց պետք է օգտագործել:
• Ինչպե՞ս պահպանել աչքերը տեսողության խանգարումներից եւ հիվանդու-
  թյուններից:

1. Տեսողության վերլուծիչի շնորհիվ մարդը կարողանում է կողմնորոշվել շրջապատի առարկաների նկատմամբ եւ խուսափել վտանգից
2. Օժանդակ հարմարանքներից են հոնքերը, կոպերը, թարթիչները, շաղկապենին, արցունքագեղձերը եւ ակնագունդը շարժող մկանները :
3. Երբ լույսը շատ է ,բիբը նեղանում է ,որպեսզի քիչ լույս կլանի,իսկ երբ լույսը քիչ է ապա բիբը լայնանում է որ ավելի շատ լույս կլանի:
4. ցուպիկներն օժտված են բարձր լուսազգայությամբ. գրգռվում են նույնիսկ թույլ, մթնշաղային լույսից, սակայն գույները չեն տարբերում: Սրվակիկները ընկալում եւ տարբերակում են գույները վառ լուսավորության դեպքում:
5. Կարճատեսության դեպքում մարդը տեսնում է միայն մոտիկ գտնվող առարկաները:Կարճատեսության ժամանակ ընտրվում է երկգոգա- վոր ապակիներով ակնոց, որը լույսի ճառագայթները բեկում է այնպես, որ պատկերը ձեւավորվում է ցանցաթաղանթի դեղին բծի վրա:
6. Հեռատեսությունը կարող է լինել ձեռքբերովի եւ բնածին: Ձեռքբերովի հեռատեսության դեպքում, տարիքի հետ կապված, թու- լանում է ակնաբյուրեղի առաձգականությունը, եւ այն դառնում է ավե- լի հարթ:Բնածին հեռատեսությունը կապված է աչքի հատակի տարածության փո- քր լինելու հետ, որի հետեւանքով ակնագունդը կարճացած է:Կարճատեսությունը կանխելու համար անհրաժեշտ է գիրքն ընթերցե- լիս 20-30 րոպեից հետո 2-3 րոպե հանգստանալ՝ նայել հեռու գտնվող կանաչ առարկաներին կամ երկնքին: Պետք չէ երկար նստել հեռուստա- ցույցի կամ համակարգչի առաջ.

8.Նախ` ընթերցանու- թյան եւ գրելու ժամանակ պետք է գիրքը կամ տետրը պահել 30-35 սմ հեռավորության վրա: Լույսը պետք է ընկնի ձախ կողմից եւ աշխատա- սենյակում լինի չափավոր լուսավորություն. թույլ կամ ուժեղ լույսը հոգ- նեցնում է աչքերը: Չի կարելի կարդալ պառկած, տրանսպորտում, քանի որ խախտվում է գրքի եւ ակնաբյուրեղի միջեւ եղած հեռավորությունը եւ լուսավորվածությունը: Վերջինս նպաստում է ակնաբյուրեղի կորության անընդհատ փոփոխությանը, եւ թուլանում է նրա առաձգականությունը:
Երբեմն տեսողությունը թուլանում է A վիտամինի անբավարարության դեպքում:
Տեսողության վրա վնասակար է ազդում ծխելը:Աչքը պետք է պաշտպանել փոշուց եւ ախտահարույց մանրէներից: Չի կարելի աչքը տրորել կեղտոտ ձեռքերով, սրբիչով եւ թաշկինակով: Եթե աչքի մեջ փոշի է ընկել, անհրաժեշտ է այն լվանալ ջրով:

Շնչառական համակարգ՝ կառուցվածքը և ֆունկցիան:

Շնչառությունը գործընթացների համալիր է, որն ապահովում է օրգանիզմի կողմից թթվածնի յուրացումը, նրա օգտագործումը օրգանական նյութերի օքսիդացման համար և նյութափոխանակության արգասիք ածխաթթու գազի հեռացումը:
Շնչառական համակարգը կազմված է օդատար ուղիներից (քթի խոռոչ, քթըմպան, կոկորդ, շնչափող և բրոնխներ) և գազափոխանակության օրգաններից` թոքերից:

Քիթ-կոկորդ՝ կառուցվաշքը և ֆունկցիան:

Քթի խոռոչը ոսկրաաճառային միջնորմով բաժանվում է երկու խոռոչների: Յուրաքանչյուր խոռոչ ունի ոլորապտույտ անցուղիներ, որոնք մեծացնում են նրա ներքին մակերեսը: Այդ ամբողջ մակերեսը պատված է լորձաթաղանթով, որը կազմված է թարթիչավոր էպիթելային հյուսվածքից: Թարթիչների թարթման, շարժման օգնությամբ քթի խոռոչից հեռացվում է լորձը՝ նրան կպած մանրէների և փոշու հետ միասին: Քթի խոռոչում ներշնչված օդը, շփվելով լորձաթաղանթի արյունատար անոթների հետ, տաքանում է՝ հասնելով մարմնի ջերմաստիճանին, իսկ լորձի միջոցով խոնավանում է :

Կոկորդը գտնվում է պարանոցի վերին մասում: Այն մի քանի աճառներով, կապաններով, ջլերով և մկաններով միմյանց միացած խոռոչ է: Աճառներից ամենամեծը՝ վահանաճառը, շոշափվում է պարանոցի վրա առջևից: Այն արտաքինից պաշտպանում է կոկորդը: Կոկորդի մուտքը վերևից փակվում է մակկոկորդի աճառով, որը կլլման պահին խոչընդոտում է սննդագնդիկի թափանցումը շնչափող: Հակառակ դեպքում սննդանյութի անցումը շնչափող շնչահեղձության և մահվան պատճառ կարող է դառնալ:

Կոկորդի խոռոչը պատված է լորձաթաղանթով, որը վնասազերծում է օդի հետ այստեղ հասած մանրէները, փոշին և շարունակում է տաքացնել ու խոնավացնել օդը:

Շնչառական համակարգի կառուցվածքը և հիվանդությունները

Բրոնխալ Ասթմա

Բրոնխալ ասթման  խրոնիկական հիվանդություն է: Բրոնխիալ ասթման լինում է անընդհատ կրկնվող վարակային կամ ոչ վարակային ալերգիկ հիվանդություն:

Բրոնխիտ

Բրոնխիտը հիվանդություն է, որն առաջանում է տարբեր պատճառներից (վարակային, ալերգիկ և այլ): Այդ հիվանդությունով առավել հաճախ հիվանդանում են փոքրերը:

Տուրբերկուլյոզ

Տուրբերկուլյոզ իրենից ներկայացնում է քրոնիկական վարաքիչ հիվանդություն:Հաճախ հիվանդանում են դեռահասները և ծերերը,քանզի նրանց օրգանիզմում վարկակի հանդեպ դիմադրողականությունը ցածր է:

Ծխախոտի ազդեցությունը շնչառական համակարգի վրա, ինչպես թողնել ծխելը։

Անկախ այն բանից, թե ինչպես եք օգտագործում, ծխախոտը վտանգավոր է ձեր առողջության համար: Ծխախոտային ցանկացած արտադրանքի մեջ առկա են միայն առողջության համար վտանգավոր նյութեր՝ ացետոնից ու խեժից մին​չև նիկոտին և ածխածնի երկօքսիդ: Նյութերը, որոնք դուք շնչում եք, ազդում են ոչ միայն ձեր թոքերի, այլև ամբողջ մարմնի վրա:Ծխելը կարող է հանգեցնել բազմաթիվ խնդիրների, ինչպես նաև ձեր օրգանիզմի համակարգերի վրա երկարաժամկետ ազդեցությունների: Թեև ծխելը հիմնականում բերում է տարիների ընթացքում նկատվող խնդիրների, սակայն երբեմն դրանք արտահայտվում են անմիջապես:

Շնչառական համակարգ

Ծխելու ժամանակ այնպիսի նյութեր են մտնում օրգանիզմ, որոնք կարող են վնասել ձեր թոքերը: Ժամանակի ընթացքում դա կարող է բերել մի շարք խնդիրների: Ծխող մարդիկ թոքային հիվանդությունների ավելի մեծ ռիսկի են ենթարկվում, որոնցից են` էմֆիզեմա, քրոնիկական բրոնխիտ, թոքերի քրոնիկական օբստրուկտիվ հիվանդություն, թոքերի քաղցկեղ։

Ծխախոտից հրաժարվելը կարող է հանգեցնել շնչառական ժամանակավոր գերծանրաբեռնվածության և անհանգստության, քանի որ թոքերը և օդուղիները սկսում են մաքրվել: Ծխելը թողնելուց անմիջապես հետո լորձի գերարտադրությունը վկայում է, որ ձեր շնչառական համակարգը վերականգնվում է:
Երեխաները, որոնց ծխողները ծխում են, ավելի հակված են այնպիսի խնդիրների, ինչպիսիք են` հազը, ասթման, թոքաբորբը և բրոնխիտը:

Մաշկը կազմում է մարմնի ընդհանուր ծածկույթը, որի մակերեսը 1,5-2 քառակուսի մետր է, հաստություն՝ 0,5-4 մմ, քաշը՝ մարմնի քաշի 16 տոկոսը: Նրա մեջ են գտնվում զգացող նյարդային վերջույթների ընկալիչները և մաշկի բաղադրիչները՝ ճարպագեղձերը, քրտնագեղձերը, կաթնագեղձերը, մազերը, եղունգները: Բնական բացվածքների, անցքերի շրջանում մաշկը վերածվում է լորձաթաղանթի:

Մաշկի ռեցեպտորներն ընկալում են ջերմությունը, շփումն ու հպումը, հարվածը և տարբեր ազդակներից առաջացած գրգիռները՝ դրանք հաղորդելով կենտրոնական նյարդային համակարգ: 

Բացի գրգիռներն ընկալող և հաղորդող հատկությունից, մաշկն ունի նաև մի շարք կարևոր ֆունկցիաներ՝ պաշտպանական, արտազատական, շնչառական, ջրաաղային փոխանակության և ջերմականոնավորման: Միևնույն ժամանակ այն արյան պահեստ է:

Վերնամաշկը կազմված է բազմաշերտ, տափակ, եղջերացող էպիթելային հյուսվածքից, որի մակերեսային շերտը եղջերանում և աստիճանաբար թափվում է: Վերնամաշկի հիմնային շերտի բջիջներն աստիճանաբար լրացնում են այդ կորուստը՝ տակից թարմ շերտ գոյացնելով:

Բուն մաշկը պարունակում է նյարդային կազմության շարակցական հյուսվածք, առաձիգ և հարթ մկանաթելեր: Որոշ տեղերում մկանաթելերը հավաքվելով՝ կազմում են բարակ շերտ, օրինակ՝ կրծքագեղձի շուրջպտկային շրջանում, պտուկում, ամորձապարկում: Դեմքի մաշկը կապված է դիմախաղի մկանների հետ: Բուն մաշկն ունի վերին՝ ավելի խիտ, և ստորին՝ ավելի նոսր ցանցավոր շերտեր: 

Մաշկի վերին շերտում կան կատարներ և ակոսներ, որոնք լավ նկատելի են ափի ու մատների մաշկի վրա և ունեն յուրաքանչյուր անհատին բնորոշ պատկեր: Մաշկի մնացած մակերեսին կան եռանկյունաձև կամ ռոմբաձև դաշտերով նուրբ պատկերներ: Այդ եռանկյունիների կամ ռոմբերի անկյունավոր բացվածքներից դուրս են գալիս մազերի ցողունները և բացվում ճարպագեղձերի ծորաններն ու քրտնագեղձերը:

Մաշկի ստորին՝ ցանցավոր շերտն աստիճանաբար վերաճում է ենթամաշկային շարակցական և ճարպային փխրուն հյուսվածքի:

Ճարպային շերտը պատում է ստորադիր օրգանները և ունի ջերմականոնավորող դեր: Այն սննդանյութերի պահեստարան է և ջերմության վատ հաղորդիչ:

Մաշկի գույնը պայմանավորված է մելանին գունակի առկայությամբ, որը հիմնականում կուտակվում է վերնամաշկում, իսկ գունավոր ցեղերի ներկայացուցիչների մաշկում այն կարող է կուտակվել նաև բուն մաշկի վերին շերտի բջիջներում:

Մաշկում կան 3 տեսակի գեղձեր՝ ճարպագեղձեր, քրտնագեղձեր և կաթնագեղձեր:

ճարպագեղձերը պարզ բշտիկային գեղձեր են, որոնց ծորանները բացվում են մազային պարկի մեջ: Արտադրված ճարպն օծում է մազերը և մաշկը՝ պահպանելով դրանք վնասվելուց: Ճարպագեղձեր կան նաև որոշ ոչ մազածածկ տեղերում: Ճարպագեղձեր չկան ափի և ներբանի վրա:

Քրտնագեղձերը պարզ խողովակակազմ գեղձեր են: Գտնվում են ավելի խորը՝ ցանցավոր շերտի և ենթամաշկի սահմանում: Դրանք շատ են հատկապես ափերի, ներբանի և թևատակի շրջանում: Քրտնագեղձերի ծորանները բացվում են մաշկի կատարիկների վրա: Օրվա ընթացքում արտադրվում է մոտավորապես 500 մլ քրտինք, որի միջոցով արտաթորվում են նյութափոխանակության ընթացքում առաջացած վնասակար նյութերը: Քրտինքի գոլորշիացման միջոցով կարգավորվում է մարմնի ջերմաստիճանը:

Մաշկը պահանջում է ամենօրյա խնամք, քանի որ նրա վրա ազդում են արտաքին և ներքին բազմաթիվ գործոններ, որոնք կարող են զանազան բնույթի հիվանդություններ առաջացնել: Բազմաթիվ ընդհանուր հիվանդությունների ժամանակ մաշկում տեղի են ունենում տարբեր ախտաբանական երևույթներ, որոնց միջոցով հնարավոր է դառնում հիվանդության ախտորոշումը: