հայոց լեզու

1․Կարդաբանաստեղծությունը։Ընտրիրգոյականները, որոշիրդրանցթիվը, հոլովըևհոլովումը։

Ավ. Իսահակյան

Մի մրահոն աղջիկ տեսա

Ռիալտոյի կամուրջին,

Հորդ մազերը — գետ գիշերվա,

Եվ հակինթներ՝ ականջին:

Աչքերը սև — արևներ սև,

Արևների պես անշեջ,

Գալարում էր մեջքը թեթև

Ծաղկանկար շալի մեջ:

Աչքս դիպավ աչքի բոցին,

Ու գլուխըս կախեցի.

Ժպտաց ժպտով առեղծվածի,

Հավերժական կանացի:

Միամիտ չեմ՝ հավատամ քեզ.

Տառապանքս փորձ ունի.֊

Մի մրահոն կույս էր քեզ պես,

Կոտրեց սիրտս պատանի…

Աղջիկ- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Ռիալտոյի- եզակի թիվ, սեռական հոլով, հատուկ գոյական

Կամուրջին- եզակի թիվ, տրական հոլով, հասարակ գոյական

Ականջին- եզակի թիվ, տրական հոլով, հասարակ գոյական

Աչքերը- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Արևներ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հսարակ գոյական

Մեջքը- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Շալի մեջ- եզակի թիվ, ներգոյական հոլով, հասարակ գոյական

 Արագածին

Դո՛ւ, Արագա՛ծ, ալմաստ վահան

Կայծակեղեն թրերի,

Գագաթներդ՝ բյուրեղ վրան

Թափառական ամպերի։

Սեգ ժայռերդ՝ արծվի բույն,

Լճակներդ՝ լույս-փերուզ.

Առուներդ՝ մեջքիդ փայլուն

Պերճ գոտիներ ոսկեհյուս։

Աղբյուրներդ գիշեր ու զօր

Խոսքի բռնված իրար հետ,

Վտակներդ գիլ ու գլոր

Աբրեշումե փեշերեդ։

Թիթեռներդ՝ հուր-հրեղեն

Թռչող-ճախրող ծաղիկներ,

Զառ ու զարմանք երազներ են

Պոկված ծվեն-ծվիկներ։

Ծիրանավառ դու թագուհի,

Բուրումների դու աղբյուր,

Ծաղիկներդ հազար գույնի,

Հազար անուն, հազար բույր։

Արագած- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հատուկ գոյական

Վահան- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Թրերի- հոգնակի թիվ, սեռական հոլով, հասարակ գոյական

Գագաթներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Վրան- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Ամպերի- հոգնակի թիվ, սեռական հոլով, հասարակ գոյական

Ժայռերդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Բույն- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Լճակներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Առուներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Մեջքիդ- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Գոտիներ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Աղբյուրներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Խոսքի- եզակի թիվ, սեռական հոլով, հասարակ գոյական

Վտակներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Փեշերդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Թիթեռներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Ծաղիկներ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Երազներ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Ծվեն-ծվիկներ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Թագուհի- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Բուրումների- հոգնակի թիվ, սեռական հոլով, հասարակ գոյական

Աղբյուր- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Ծաղիկներդ- հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Գույնի- եզակի թիվ, սեռական հոլով, հասարակ գոյական

Անուն- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

Բույր- եզակի թիվ, ուղղական հոլով, հասարակ գոյական

2․Լրացրուբացթողածտառերըևկետադրիր։

Տեքստ

Փոքրասիական Եփեսոս քաղաքում պաշտում էին մայրության և արգասաբերության աստվածուհուն Արտեմիսին ներբողում նրա շնորհներն ու զարմանահրաշ գեղեցկությունը։ Ի պատիվ սիրելի աստվածուհու եփեսոսցիները որոշեցին կառուցել մի այնպիսի տաճար որինմանը չի եղել աշխարհում։

Հարյուրքսան տարի տևեց նրբագեղտաճարի շինարարությունը։ Կառույցը ապշեցնում էր շքեղությամբ շրջապատված էր բարձրաքանդակ մույկերով ժանեկազարդ խոյակներով։ Որմնաքանդակները Արտեմիսին ներկայացնում էին իր ամբողջ պերճանքով նա զարդարված էր բնական քարերով հակինթով սուտակով շափյուղայով իսկ աչքերը խոշոր ադամանդներ էին որոնք շողարձակում էին նաև ականակիր խավարում։ Եփեսոսի բնակիչները հպարտանում էին Արտեմիսի դարերի համար կառուցված տաճարով և քաղաք մտած օտարերկրացիներին այնտեղ առաջնորդում տեսնելու հրաշակերտ շինությունը ապշելու մարդկային հանճարով ամենաստեղծ ու խորաթափանց։

3. Քեզ առաջին անգամ հանդիպած բառերը դուրս գրիր և գտիր դրանց բացատրությունները բառարանի օգնությամբ։

Մույթ- հենասյուն

Խոյակ- սյունագլուխ

4. Գտիր է ե-ի, ը-ի, ու-ի և երկհնչյունի հնչյունափոխությամբ երկուական բառ, վերականգնիր անհնչյունափոխ ձևերը։

Ե  բարի-բարետես, հոգի-հոգեհարազատ

Ըբարձր-բարձրաքանդակ, որմն-որմնաքանդակ

Ունուրբ-նրբագեղ, շուրջ-շրջապատված

Երկհնչյունկառույց-կառուցվածք, ժանյակ-ժանեկազարդ

5. Գտիր մեկական պարզ, բարդ, ածանցավոր և բարդածանցավոր բառ տեքստում։

Պարզ- քաղաք

Բարդ- նրբագեղ

Ածանցավոր- մայրություն

Բարդածանցավոր- որմնաքանդակ

6. Տեքստում գտիր դիցուհի, պտղաբերություն, բոլոր, շքեղություն, փայլփլալ, մեծ  բառերի հոմանիշները։

Դիցուհի-աստվածուհի

Պտղաբերություն-արգասաբերություն

Բոլոր-ամբողջ

Շքեղություն-պերճանք

Փայլփլան-շողարձակ

Մեծ-խոշոր

7. Ընդգծված բառերը ձևաբանական վերլուծության ենթարկիր։

փոքրասիական – ածական, հարաբերական

մայրության – գոյական, եզակի թիվ, սեռական հոլով   

աստվածուհուն – գոյական, եզակի թիվ, սեռական հոլով

Արտեմիսին – գոյական, եզակի թիվ, տրական հոլով, հատուկ գոյական

որի – հարաբերական գոյական, սեռական հոլով

հարյուր քսան – քանակական թվական

որոնք – հարաբերական դերանուն

բնակիչները – գոյական, հոգնակի թիվ, ուղղական հոլով